Farsi a Dari - różnice


Na niniejszej stronie postaram się przedstawić spis najważniejszych różnic występujących pomiędzy Farsi i Dari, czyli lokalnymi odmianami języka perskiego używanymi odpowiednio w Iranie i Afganistanie. Różnice te obejmują wszystkie płaszczyzny opisu, rozpoczynając od fonologii, poprzez morfologię aż do leksyki. Przy prezentacji różnic formy irańskie będą traktowane jako prymarne, ale bynajmniej nie dlatego, iżbym uważał Farsi za język od Dari "ważniejszy" czy "poprawniejszy" - Farsi jest po prostu językiem częściej nauczanym, a zatem większe jest prawdopodobieństwo, że czytelnicy tej strony w jakimś stopniu znają akurat Farsi, a nie Dari.



Fonetyka - dotyczy literackiej wymowy Dari. Fonetyka mówionych dialektów tego języka różni się nieco.

Morfologia:

Słowotwórstwo:

A oto krótka lista różnic leksykalnych. Kilka bardzo często używanych słów różni się znacząco pomiędzy dwoma językami.

Warto podkreślić, że w niektórych przypadkach obie zapisane formy występują w obu językach, różnica polega jednak na tym, która z nich jest używana częściej. Dzieje się tak np. w wypadku pary [bozorg] - [kalān] - oba te słowa występują i w Farsi i w Dari, jednak [bozorg] jest zdecydowanie częstsze w pierwszej, a [kalān] w drugiej z odmian.

Niektóre źródła różnic: europeizmy i słownictwo międzynarodowe brane z  innych źródeł (Farsi: francuski; Dari: angielski); wpływy języków sąsiednich (Farsi: turecki, arabski; Dari: paszto, hindustani); różnice w neologizmach, tworzonych niezależnie od siebie (Farsi: neologizmy na bazie rdzeni perskich, tworzone przez Farhangestān; Dari: część neologizmów na bazie rdzeni paszto)

Wszystkich mogących i chcących pomóc w uzupełnieniu listy zapraszam do przesyłania swoich sugestii na adres podany na dole strony.

znaczenie Farsi Dari
akademik [chābgāh] [lajlija]
duży [bozorg] [kalān]
mały [kuczek] [chord]
godzina (punkt w czasie; niem. Uhr) [sā'at] [badża]
jutro [fardā] [sabā]
rzeka [rudxāne] [darjā]
znać (język) [balad budan] [jād dāsztan]
krawat [kerāvāt] [nektāj]
bilet [belit] [tiket]
krzesło [sandali] [cokaj]
lotnisko [forudgāh] [majdān-i hawā'i]
ładny, śliczny [qaszang] [maqbul]
masło [kare] [maska]
cukier [szekar] [bura]
mówić [harf zadan] [gap zadan]
pieniądze [pul] [pajse]
samochód [māszin] [motar]
wiatr [bād] [szamāl]
ogórek [chijār] [bādrang]
arbuz [henduwāne] [tarbuz]
ulica [chijābān] [sarak]
uniwersytet [dāneszgāh] [pohantun] (w wymowie - [puantun])
wujek (brat matki) [dāi] [māmā]



Na koniec warto wspomnieć jak obie odmiany perskiego brzmią dla uszu użytkowników drugiej odmiany. Otóż Dari dla Irańczyków jest językiem "dehāti", czyli "wiejskim", a Farsi bywa przez Afganistańczyków (i Tadżyków) określany jako "ewā chāhari" czyli "pedalski".

Mój adres kontaktowy to peterlin -at- jzn -kropka- pl
Inne iranica są zgromadzone tu, a strona główna znajduje się w tym miejscu.
Pozostałe materiały: strona lezgińska strona kaukaska
Strony proszę zwiedzać, do mnie proszę pisać.


Copyright © Piotr Kozłowski 2004-2005. Wszystkie prawa zastrzeżone. کلیه حقوق محفوظ است

tanhā jek cziz dāram goftani - ordakam rā dāram dust chejli