Numeratywy
Numeratywy lub też klasyfikatory (termin perski:
واحد شمارش lub واژه ممیز ) są to wyrazy stojące
pomiędzy liczebnikiem, a rzeczownikiem oznaczającym liczony przedmiot. W
zależności od rodzaju liczonego przedmiotu stosuje się ten lub inny numeratyw,
przykładowo książki liczy się na tomy, a owce na głowy.
Użycie numeratywów jest fakultatywne, jeżeli następuje po nich rzeczownik.
Jeżeli jednak rzeczownika nie ma, wówczas numeratywu nie można pominąć.
To samo dotyczy również słowa [czand] 'ile?'. Ani [czand], ani liczebniki
nigdy nie występują samodzielnie; musi nastąpić po nich bądź numeratyw, bądź
też rzeczownik.
Zilustrujmy tę kwestię przykładem: na stwierdzenie [ketab charidam] 'kupiłem książki"
możemy zapytać: [czand ketab] 'ile książek'; [czand dżeld] 'ile tomów' ew. [czand
ta] 'ile sztuk' ([dżeld] to numeratyw używany przy liczeniu książek; [ta] to
numeratyw uniwersalny); ale nigdy [czand] 'ile'.
Podobnie, odpowiedź na to pytanie może brzmieć np.
[pandż ta] 'pięć sztuk' lub [pandż dżeld] 'pięć tomów', ale nigdy [pandż] 'pięć'.
numeratyw | znaczenie dosłowne | używany do liczenia: |
اصله | korzeń | drzewa |
باب | brama | budynki, np. domy, sklepy, zajazdy |
تا | sztuka | do wszystkiego; numeratyw uniwersalny, wypierający pozostałe |
تخته | panel, arkusz | dywany, koce |
تن | ciało | ludzie |
توپ | bela, zwój | tkaniny |
جفت | para | buty, skarpety, inne przedmioty parzyste |
جلد lub مجلد | tom | książki |
حلقه | obręcz | studnie, kanały irygacyjne, taśmy (filmowe i dźwiękowe) |
دانه | ziarnko | owoce, drobne przedmioty; w parze z liczebnikiem "jek" jest prawie uniwersalny |
دست | komplet | zastawa stołowa, ubrania |
دستگاه | urządzenie | urządzenia mechaniczne i elektroniczne, np. silniki, radia, telewizory |
دوجین | tuzin | wszystko, co występuje w grupach po 12 |
دهنه | otwór | sklepy |
رأس | głowa | zwierzęta |
رشته | sznur | naszyjniki, bransolety; także studnie i kanały irygacyjne |
زنجیر | łańcuch | słonie |
سر | głowa | zwierzęta |
سنگ | ilość wody wystarczająca do obrócenia kołem młyńskim | woda do nawadniania i młyńska |
شاخه | gałąź | żyrandole, kandelabry; kable |
طاقه | sztuka, obręcz | szale, koce |
عدد | liczba | do wszystkiego; szczególnie w spisach, inwentaryzacjach itp. |
عرّاده | laweta | działa |
فروند | takielunek, ożaglowanie | statki, również statki powietrzne (tj. samoloty, helikoptery itp.) |
قبضه | rękojeść | broń ręczna - zarówno biała, jak i palna |
قرص | bochenek | chleb |
قطعه | wycinek | ziemia, dywany |
قلاده | obroża | psy, lwy i podobne zwierzęta |
قواره | kawałek, płachta | ziemia, materiał wystarczający na wykrojenie ubrania |
نفر | osoba | ludzie |
Mój adres kontaktowy to peterlin -at- jzn -kropka- pl tanhā jek cziz dāram goftani - ordakam rā dāram dust
chejli
Inne
iranica są zgromadzone tu, a strona główna znajduje się
w tym miejscu.
Pozostałe materiały: strona lezgińska
strona kaukaska
Strony proszę zwiedzać, do mnie proszę pisać.
Copyright © Piotr Kozłowski 2004-2005. Wszystkie prawa zastrzeżone. کلیه حقوق محفوظ است