Język maryjski - марий йылме
Na poniższej stronie przedstawiam informacje o zestawie głosek
języka maryjskiego. Ponieważ pisownia maryjska jest dość konsekwentnie
fonetyczna (prawie zawsze jeden znak = jeden i ten sam dźwięk) zamieszczam
jednocześnie informacje o pisowni.
W każdym przypadku na pierwszym miejscu podaję symbol alfabetu cyrylickiego,
następnie po ukośniku jego odpowiednik w stosowanej przeze mnie transkrypcji
łacińskiej, wreszcie w nawiasie kwadratowym oznaczenie odpowiedniej głoski w
systemie X-SAMPA.
Samogłoski
przednie-zaokrąglone | przednie-płaskie | tylne-płaskie | tylne-zaokrąglone | |
zamknięte | ÿ/ü [y] | и/i [i] | у/u [u] | |
średnie | ö/ö [ø] | е/e [e] | ы/y [@] | о/o [o] |
otwarte | а/a [A] |
W zapożyczeniach z języka rosyjskiego występuje ponadto samogłoska zamknięta, centralna, płaska (X-SAMPA - [I]) czyli 'rosyjskie ы'.
Wymowa samogłosek nie powinna nastręczać trudności, należy tylko
pamiętać, że w wyrazach maryjskich 'ы' (= [@]) czyta się
jak pierwszą samogłoskę w angielskim 'about'.
Harmonia wokaliczna (=samogłoskowa)
Podobnie jak w innych językach uralskich, tak i w maryjskim występuje tzw. harmonia wokaliczna, czyli zjawisko polegające na "zgadzaniu się" ze sobą pod względem pozycji warg (zaokrąglone czy płaskie) i języka (przód czy tył) samogłosek w jednym wyrazie. Jeżeli akcentowana samogłoska jest zaokrąglona, wszystkie następujące po niej również będą zaokrąglone, np. кÿтÿ́ 'stado' → кÿтÿ́штö 'w stadzie'; jeżeli akcentowana samogłoska jest płaska, wszystkie następujące po niej również będą płaskie, np. ки́д 'ręka' → ки́дыште 'w ręce'; wreszcie jeżeli akcentowana samogłoska jest tylna, wszystkie następujące po niej również będą tylne np. агýр 'wir' → агýрышто 'w wirze'. Samogłoska 'ы' jest neutralna pod względem harmonii i występuje w kombinacjach z dowolnymi innymi samogłoskami.
Spółgłoski
wargowe | zębowe | podniebienne | tylnojęzykowe | |
zwarte-bezdźwięczne | п/p [p] | т/t [t] | к/k [k] | |
zwarte-dźwięczne | б/b [B] | д/d [d] | г/g [g] | |
szczelinowe-bezdźw. | с/s [s] | ш/š [S] | x/ch [x] | |
szczelinowe-dźwięczne | з/z [z] | ж/ž [Z] | ||
zwarto-szczelinowe | ц/c [ts] | ч/č [tS] | ||
nosowe | м/m [m] | н/n [n] | нь/n’ [J] | нг/ng [N] |
boczne | л/l [l] | ль/l’ [L] | ||
trące | р/r [r] | |||
półsamogłoski | j [j] |
Uwagi: 1) б/b, д/d, г/g w pozycji między samogłoskami mogą być wymawiane
szczelinowo (odpowiednio [B] [D] i [R]), podobnie jak np. w hiszpańskim; 2)
нг/ng w zasadzie powinno być połączone w jeden znak, ale
nie znalazłem go w zestawie symboli. Wymawiane jest jak angielskie "ng" w
"king".
Mój adres kontaktowy to peterlin -at- jzn -kropka- pl tanhā jek cziz dāram goftani - ordakam rā dāram dust
chejli
Inne strony maryjskie są tu, a strona główna znajduje się
w tym miejscu.
Strony proszę zwiedzać, do mnie proszę pisać.
Copyright
© 2006 Piotr Kozłowski. Wszystkie prawa zastrzeżone.